Dobra, lokalna żywność kupowana wprost od producenta – to dziś towar poszukiwany przez świadomych konsumentów. Od niespełna dwóch lat miejsce z takim asortymentem znajduje się także w Tarnowie. Raz w miesiącu plac przy ul. Giełdowej wypełnia zapach domowego chleba, tradycyjnie wytwarzanych wędlin, serów, przetworów, soków i miodów. A chętnych na skosztowanie i zakup tych specjałów przybywa.
Wszystko zaczęło się w 2021r. Tarnowska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. zrealizowała wtedy projekt „Sprzedaż własnych produktów – szansa dla rolnictwa” finansowany ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Naj- pierw odbył się cykl szkoleń poświęconych możliwościom handlu samodzielnie wyprodukowaną żywnością, a na koniec impreza handlowa, podczas której rolnicy i przetwórcy mogli przetestować zdobyte umiejętności w praktyce. Tak rozpoczęła się historia Targu Regionalnego, który w momencie powstawania tego tekstu doczekał się już dwudziestu dwóch edycji.
Obecnie Targ Regionalny organizowany jest co miesiąc na terenie Centrum Obrotu Rolno-Spożywczego przy ul. Giełdowej 15. To znany mieszkańcom Tarnowa plac handlowy, na którym na co dzień odbywa się giełda owocowo-warzywna. W każdą czwartą niedzielę miesiąca na placu pojawia się dużo bardziej zróżnicowany asortyment. Swoje stoiska rozstawiają lokalni serowarzy, wytwórcy wędlin, przetworów z owoców i warzyw, miodów, wina czy wypieków. Wspomniana pierwsza edycja targu była udanym eksperymentem. Okazało się, że możliwość zakupu zdrowej lokalnej żywności wprost od producentów spotkała się z dużym zainteresowaniem mieszkańców Tarnowa i okolic. Decyzja o kontynuacji imprezy wydała się więc czymś naturalnym.
Przez niespełna dwa lata działalności przez Targi Regionalne przewinęło się wielu wystawców. Niektórzy są na każdej edycji, inni pojawiają się okazjonalnie. Ze względu na sezonowość, każda edycja wygląda trochę inaczej. Wiosną pojawiają się pierwsze owoce i zioła, latem przybywa miodów, warzyw, a im bliżej jesieni, tym więcej przetworów, które dominują zimą. Dobór wystawców odbywa się w oparciu o następujące wartości:
- Lokalność (produkt produkowany jak najbliżej miejsca sprzedaży);
- Krótkie łańcuchy dostaw (sprzedaż bezpośrednio przez producenta lub przy udziale jak najmniejszej liczby pośredników);
- Zróżnicowany asortyment (dobór wystawców w sposób zapewniający szeroką ofertę towarów);
- Wysoka jakość oferowanychproduktów;
- Estetyka stoisk.
Oczywiście pojawiają się wyjątki od powyższych zasad, na przykład obecność pośredników czy osób handlujących nieco bardziej egzotycznym asortymentem. Istotą Targów regionalnych pozostają jednak produkty z najbliższej okolicy.
Organizatorzy starają się, aby Targ Regionalny był nie tylko przestrzenią handlową, ale też miejscem promocji małopolskich tradycji kulinarnych. W ze- szłym roku zorganizowane zostało wydarzenie promujące sery z mleka krów ras rodzimych. Była to część projektu realizowanego wspólnie z krakowskim Instytutem Zootechniki w Balicach, który sprawuje opiekę nad hodowcami krów rasy czerwonej i czerwono-białej tradycyjnie związanych z krajobrazem Małopolski. Kolejne takie wydarzenie planowane jest także w tym roku. Zeszłego lata przygotowano też spotkanie z tradycyjnymi produktami wpisanymi na listę prowadzoną przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi: prołziokami (prostymi plackami z dodatkiem prozy, czyli sody oczyszczonej) i susorkami iwkowskimi (tradycyjnymi mieszankami suszonych owoców). W grudniu odbyła się specjalna edycja świąteczna podczas której przypomniano starodawną potrawę wigilijną – siuśpaj, czyli kaszę jęczmienną z bakaliami i miodem. Już kilkakrotnie na targu prezentowana była także kuchnia ukraińska serwowana przez mieszkających w naszym regionie uchodźców wojennych.
Wydarzenia te organizowane były z wykorzystaniem środków zewnętrznych. Udało się pozyskać granty m.in. z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Targi i towarzyszące im eventy wsparło Województwo Małopolskie, Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa a także podmioty prywatne, które utożsamiają się z ideą tej imprezy. Targ spotyka się z zainteresowaniem lokalnych mediów, które regularnie relacjonują kolejne edycje.
Przygotowując te i inne wydarzenia specjalne Tarnowska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. nawiązała kontakty z ekspertami kulinarnymi, osobami pielęgnującymi lokalne tradycje m.in. z kół gospodyń wiejskich, instytucjami wspierającymi rolnictwo czy promotorami zdrowej żywności. Ta atmosfera przyciąga coraz ciekawszych sprzedawców. Na targach można było kupić wypieki z płaskurki – archaicznego gatunku pszenicy, kosmetyki i napoje z lawendy i nagietka, chleb z mielonej kaszy gryczanej, kiszony czosnek niedźwiedzi czy domową musztardę.
Targ Regionalny ma już swoich stałych klientów i sympatyków. Jedni regularnie odwiedzają ulubionych wystawców, inni eksperymentują i poszukują nowych smaków. Są wśród nich także przedsiębiorcy, np. restauratorzy szukający ciekawego asortymentu do swojego menu. Wraz ze wzrostem świadomości ekologicznej i zdrowotnej społeczeństwa, rośnie także zainteresowanie jakością spożywanej żywności. Klienci dostrzegają wartość w możliwości zakupu bezpośrednio u producenta, poznania go, nawiązania relacji, skosztowania produktu przed jego zakupem. Coraz więcej jest też ciekawych wytwórców. W południowej części subregionu tarnowskiego prężnie rozwija się winiarstwo, przybywa serowarów czy pszczelarzy. Ważnym katalizatorem tych procesów są lokalne stowarzyszenia i koła gospodyń wiejskich, które również pojawiają się na targu Regionalnym ze swoimi wyrobami. Wszystkie te trendy dają szanse na rozwój zarówno Targu Regionalnego jak i podobnych inicjatyw w przyszłości.
Więcej informacji o Targu Regionalnym można znaleźć na stronie: https://gieldatarnow.pl/targ‑regionalny/
Maciej Łata, Tarnowska Agencja rozwoju Regionalnego S.A.