Inkubator Dostępności - nowa przestrzeń dla kreowania innowacji społecznych w obszarze dostępności

Szacuje się, że aktualnie nawet 30 % społeczeństwa może mieć trwałe lub czasowe ograniczenia w mobilności czy percepcji
(np. ludzie poruszający się przy pomocy kul, lasek, balkoników, protez, wózków inwalidzkich), niesłyszący, niedowidzący, z trudnościami manualnymi i poznawczymi (np. po udarze, chorujący na alzheimera).

Ta statystyka pokazuje, że poziom dostępności usług czy przestrzeni publicznych jest ważnym i pilnym zadaniem dla nas wszystkich. Jednocześnie poprawa dostępności przestrzeni – fizycznej, cyfrowej, komunikacyjnej czy usług i produktów następuje w Polsce zbyt wolno.

Celem projektu „Inkubator Dostępności” realizowanego przez Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Krakowie jest wypracowanie i przetestowanie 45 innowacyjnych rozwiązań, które pozwolą na szybsze, skuteczniejsze i bardziej wydajne rozwiązywanie problemów społecznych związanych z niewystarczającą dostępnością do przestrzeni publicznej.

 
Skąd pomysł na Inkubator?

Doświadczenia, jakie płyną z realizacji pilotażowego projektu „Małopolski Inkubator Innowacji Społecznych” pokazały, że w osobach fizycznych, grupach nieformalnych czy małych podmiotach pozarządowych, prywatnych lub publicznych drzemie bardzo duży potencjał w obszarze innowacyjności społecznej. To co trzeba zrobić to uwolnić ten potencjał i odpowiednio nim pokierować.
Nasze doświadczenia pokazały, że Innowatorzy społeczni potrzebują kompleksowego, wielopoziomowego wsparcia w pracy nad innowacją. Już na etapie opracowania innowacji i przygotowania do testu pojawiają się pytania, wątpliwości i trudności, które powinny być zaopiekowanie przez ekspertów będących specjalistami w dziedzinach szczegółowych, jak i obecności „opiekunów” innowacji z Inkubatora, którzy ułatwiają i wspierają Innowatorów organizacyjnie, a także mentalnie aż do osiągniecia ostatecznych efektów innowacji.

Aby sprostać temu wyzwaniu i kontynuować nasze działania budowania ekosystemu na rzecz innowacji społecznych Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Krakowie i Fundacja Instytutu Rozwoju Regionalnego uruchomili projekt Inkubator Dostępności.

Zadaniem projektu jest dotarcie do oddolnych i innowacyjnych rozwiązań, które zniwelują bariery w dostępie do usług, produktów i przestrzeni publicznej dla osób starszych i z niepełnosprawnościami. Rozwiązania o najlepszych wynikach testu zostaną upowszechnione w Polsce. Szukamy nowych form pomocy, narzędzi, metod i sposobów komunikacji, które zniwelują bariery w dostępie do usług, produktów i przestrzeni publicznej dla osób o ograniczonej mobilności, percepcji, starszych i z niepełnosprawnościami.

Jak definiować zatem dostępność ?

Na początek można posiłkować się następującą definicją dostępności: jest to zapewnienie swobodnego dostępu do dóbr, usług, przestrzeni publicznej oraz możliwości udziału w życiu społecznym i publicznym osób o szczególnych potrzebach. Koncentrujemy się na dostosowaniu przestrzeni publicznej, architektury, transportu i produktów do wymagań wszystkich obywateli. Kluczowym dla rozumienia dostępności pojęciem jest samodzielność. Chodzi o to, by seniorzy, osoby z niepełnosprawnościami, ale też np. kobiety w ciąży i rodzice z małymi dziećmi nie musieli zmagać się z barierami w przestrzeni publicznej i prosić o pomoc w nawet w prostych sytuacjach, np. podczas wizyty w urzędzie czy wsiadania do autobusu.

Najważniejsze informacje o projekcie INKUBATOR DOSTĘPNOŚCI:
Projekt realizowany w ramach IV Osi Priorytetowej Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój na lata 2014-2020 (Działanie 4.1: Innowacje społeczne), na zlecenie Ministerstwa Rozwoju, finansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

• Okres realizacji: 1 października 2019 r. do 31 lipca 2022 r.
• Wartość projektu wynosi 3 969 486,05 zł
• Projekt ma charakter ogólnopolski
• Innowacje społeczne z zakresu dostępności są wspierane poprzez udzielanie grantu (wartość maksymalna 100 tysięcy złotych) na tworzenie i testowanie nowych rozwiązań oraz wsparcie merytoryczne i organizacyjne
• Grupa docelowa - Odbiorcami i użytkownikami nowych rozwiązań będą osoby z niepełnosprawnościami i osoby starsze. Innowacje finansowane i wspierane w ramach projektu powinny ułatwiać funkcjonowanie w przestrzeni publicznej i prywatnej, zwiększać dostęp do różnego typu usług lub być produktami czy metodami pracy, które ułatwią samodzielne i aktywne życie.
• Innowatorem może zostać: osoba fizyczna, podmiot (m.in.: organizacja pozarządowa, podmiot pomocy i integracji społecznej, jednostka sektora finansów publicznych, przedsiębiorstwo, w tym z sektora ekonomii społecznej,   kościoły i zw. wyznaniowe), partnerstwo (w tym grupy nieformalne).
  
  

INKUBATOR DOSTĘPNOŚCI zakłada 4 główne etapy inkubacji innowacji społecznych:

1. WYTWÓRNIA
2. MONTAŻOWNIA
3. PRACOWNIA
4. ROZGŁOŚNIA

WYTWÓRNIA INNOWACJI SPOŁECZNYCH

• Działania animujące środowisko, inspirujące i motywujące potencjalnych innowatorów do kreowania nowych rozwiązań. To pierwszy etap realizacji projektu, który zakończy się wyborem innowacji o największym potencjale zmiany społecznej i zwiększenia dostępności dla osób starszych i niepełnosprawnych z ograniczoną mobilnością i percepcją.
• INNOVAthon dla dostępności, czyli warsztaty kreowania innowacji społecznych umożliwią zauważenie potencjalnych innowatorów społecznych, pozyskanie partnerów do działania, nawiązanie nowych kontaktów oraz zapoznanie się z ofertą Inkubatora.
• Mobilny punkt informacyjny.

MONTAŻOWNIA INNOWACJI SPOŁECZNYCH

• Plenerowy montaż innowacji : wspólne spotkanie innowatorów, którzy przeszli pozytywnie ocenę grantów. Cel spotkania: informacje o kolejnych krokach, prezentacja generatora specyfikacji, sieciowanie, poznanie się innowatorów.
• Praca indywidualna z innowatorami:
  - doradztwo i konsultacje specjalistyczne, w tym IT - Inkubator zaangażuje ekspertów z dziedzin, które dotyczyć będą konkretnych rozwiązań innowacyjnych;
  - doradztwo osobiste i on-line w zakresie specyfikacji (np. telekonferencje, komunikatory, telefon, maile) - motywowanie i wspieranie Innowatorów w codziennych trudnościach związanych z przygotowaniem i realizacją innowacji społecznych, mentoring.
• Rozliczenie grantu: wsparcie innowatorów w rozliczeniu grantu, przygotowanie generatora rozliczeń wraz i instrukcją stosowania.

PRACOWNIA INNOWACJI SPOŁECZNYCH

• Indywidualna ścieżka wsparcia innowatora – łącznie 300 h wsparcia ekspertów i specjalistów (doradztwo specjalistyczne, konsulting, mentoring) do podziału na innowatorów w zależności od indywidualnych potrzeb.
• Spotkania ewaluacyjne: po 3 spotkania: ex-ante, mid-term, ex-post. Ocena poszczególnych rozwiązań innowacyjnych w oparciu o kryteria: skuteczność, efektywność, trafność, spójność, użyteczność.
• Indywidualny opiekun innowacji – przez cały czas obu etapów: MONTAŻOWNI i PILOTAŻOWNI innowatorzy będą pod opieką swojego opiekuna – doświadczonego pracownika Inkubatora, który będzie im towarzyszył w całym procesie inkubacji innowacji tj. opracowania, testowania, monitorowania i rozliczania. Doświadczenie obecnego Inkubatora pokazuje, że takie indywidualne wsparcie ma kluczowe znaczenie. Opiekun bardzo często wspiera innowatora w momentach trudności w rekrutacji uczestników, braku kompetencji np. przy pisaniu modelu, braku wiary w siebie i pomysł, trudności w realizacji, etc.) Rola ta jest tym istotniejsza, gdy innowatorami są osoby fizyczne, bez specjalistycznej wiedzy i doświadczenia projektowego .
• Salon Innowacji – miejsce sieciowania innowatorów. Cykliczne spotkania w grupach tematycznych, z udziałem innowatorów, przedstawicieli biznesu, JST, etc., spotkania pozwolą dotrzeć do przyszłych użytkowników, , współtworzyć stabilny ekosystem przyjazny rozwojowi innowacji, zapewniający międzysektorowość, współdziałanie, prosumpcję i koprodukcję.
• Akademia Innowatorów - 2 zjazdy w czasie trwania projektu dla wszystkich innowatorów – mają na celu zapewnienie wspólnej czaso-przestrzeni dla innowatorów, gdzie możliwe będzie rozwijanie kompetencji, wzajemne poznanie, sieciowanie, rozpoznawanie dla wspólnej działalności i rozwiązywania trudności. AI ma charakter społeczny , edukacyjny i pomocniczy, daje też możliwość współprojektowania przestrzeni przez użytkowników Inkubatora: innowatorów, ekspertów, pracowników Inkubatora.

ROZGŁOŚNIA INNOWACJI SPOŁECZNYCH

Wyłonienie Innowacji o największym potencjale skalowania i upowszechniania. Przygotowanie do wdrożenia wybranych rozwiązań na szerszą skalę (min 5 Innowacji czyli 10% przetestowanych) środowiskowych. Za przygotowanie ostatecznej wersji produktu będzie odpowiadał Inkubator, z zastosowaniem konsultacji społecznych i przy udziale autora pomysłu.

• Koncepcja upowszechniania wybranych innowacji opiera się na organizacji końcowego cyklu wydarzeń/ konferencji, pod hasłem „Festiwal Innowacji dla Dostępności”.
• Publikacja w formie przewodnika po innowacjach” z opisem innowacji, rekomendacji oraz wnioskami z fazy testowania.
• Działania informacyjno-upowszechniające.

Do współpracy zapraszamy Innowatorów którymi mogą zostać osoby fizyczne, organizacje pozarządowe, podmioty publiczne i prywatne, jak również partnerstwa z nich złożone.
O Inkubatorze Dostępności można dowiedzieć się pod numer tel. 12 422 06 36 w. 34 lub e-mailem: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

Zapraszamy też do punktu informacyjnego czynnego
od poniedziałku do piątku, w godzinach 8-16
ul. Piastowska 32 w Krakowie.