Fundusze unijne dla firm kojarzą się głównie ze wsparciem „twardych” inwestycji w infrastrukturę, czy też z dofinansowaniem badań prowadzonych w uczelnianych laboratoriach. Czy zatem temat ten może zainteresować firmy z branży kreatywnej? Okazuje się, że tak.
W niniejszym tekście postaram się przedstawić krótki przegląd źródeł finansowania, które mogą szczególnie zainteresować firmy z sektorów kreatywnych. Nie wyczerpuje on oczywiście tematu, lecz może być wstępem do poszukiwań odpowiedniego mechanizmu wsparcia.
Wiedza i umiejętności
Małopolskie Bony Rozwojowe to program, w ramach którego przedsiębiorca może dofinansować zakup usługi szkoleniowej lub doradczej dla siebie i swoich pracowników. Dofinansowanie w formie bonu może zostać przeznaczone na usługę firmy lub instytucji szkoleniowej wpisanej do Bazy Usług Rozwojowych – rejestru certyfikowanych podmiotów szkolących prowadzonego przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości. W bazie obok szkoleń zawodowych czy, niewątpliwie przydatnych w każdej branży, językowych i marketingowych znajdziemy kategorię „artystyczne”, a w niej podzbiory takie jak: „film i fotografie”, „projektowanie wnętrz” a nawet „arteterapia”. Ciekawy wybór usług znajdziemy także w zakładce „Informatyka”, gdzie obecna jest m.in. bogata reprezentacja szkoleń dla grafików komputerowych.
Co ważne, proces aplikowania o bon jest bardzo prosty i w dużej mierze odbywa się w formie elektronicznej. Wszystkie niezbędne informacje można znaleźć na stronie www.mbon.pl. Warunki dofinansowania są uzależnione od wielkości przedsiębiorstwa, rodzaju usługi i tego, jaki pracownik zostanie przeszkolony. Warto zaznaczyć, że program skierowany jest wyłącznie do mikro, małych i średnich firm, a więc zatrudniających nie więcej niż 250 pracowników. Operatorem programu jest Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A.
Wzornictwo i ochrona własności intelektualnej
Jednym z popularniejszych źródeł finansowania dla małopolskich firm są tzw. Bony na innowacje przyznawane w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego. Podstawowym przeznaczeniem bonów jest finansowanie usług badawczo-rozwojowych: badań przemysłowych i/lub eksperymentalnych prac rozwojowych. Wydatkiem kwalifikowalnym są jednak także usługi w zakresie wzornictwa. Usługa taka może dotyczyć m.in. wykonania projektu wzorniczego, obejmującego opracowanie cech technicznych, użytkowych lub estetycznych produktu. Co ważne, dofinansowana usługa może być realizowana wyłącznie przez podmioty wskazane w regulaminie konkursu, np. jednostki naukowe, czy centra transferu technologii.
Dodatkowo, w ramach bonu na innowacje można sfinansować także skorzystanie z tzw. usług proinnowacyjnych. Jedna z nich obejmuje usługi w zakresie ochrony własności intelektualnej, w związku z uzyskaniem prawa ochrony własności przemysłowej, tj. patentów, praw ochronnych na wzory użytkowe oraz praw z rejestracji wzorów przemysłowych. Daje to możliwość pokrycie kosztów usługi kancelarii patentowej np. podczas procesu rejestracji wzoru użytkowego.
Zaletą bonów na innowacje jest stosunkowo prosta konstrukcja konkursu. Maksymalny poziom dofinansowania wynosi 90%, przy czym jeżeli wnioskodawca uzyska wsparcie a następnie złoży kolejny wniosek o dofinansowanie, to poziom dofinansowani spada o 10 punktów procentowych. Przedsiębiorca może ubiegać się o mały lub duży bon (odpowiednio 50 tys. i 100 tys. zł), które różnią się szczegółowymi wymogami. Ta forma wsparcia adresowana jest także wyłącznie dla mikro, małych i średnich firm. Warto zaznaczyć, że nabory zaplanowane są do roku 2020 i odbywają się w rozłożonych na kilka miesięcy rundach.
Design dla firm
Osobny program dotyczący wzornictwa przygotowała też Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. Program „Design dla przedsiębiorców” daje możliwość sfinansowania usługi doradczej polegającej na opracowanie nowego projektu wzorniczego, dzięki któremu wdrożony zostanie nowy lub znacząco ulepszony produkt. Usługa dodatkowo może obejmować także doradztwo w zakresie wdrożenia wyżej wymienionego nowego produktu. Co ważne, elementem projektu może być także inwestycja początkowa niezbędna do wprowadzenia w życie efektów usług doradczych. „Design dla przedsiębiorców” jest zatem dobrą okazją dla firm, które chcą rozwinąć swoją działalność w kierunku większej kreatywności i zacząć konkurować nie tylko funkcjonalnością oferowanych produktów, ale także ich nietuzinkowym wyglądem.
Kreatywność się opłaca
Zostawmy na boku temat konkursów związanych ściślej z branżą kreatywną i przejdźmy do tematyki nieco ogólniejszej. Jak wiadomo w obecnej perspektywie finansowej sporo środków dedykowanych jest pracom badawczo-rozwojowym, których efektem mają być nowe lub znacząco ulepszone produkty i usługi. Firmy mogą także korzystać ze wsparcia na działania poprzedzające ekspansję na rynki zagraniczne, czy na pokrycie kosztów związanych z uzyskiwaniem ochrony patentowej. Środki te przyznawane są w procedurze konkursowej, a o szansach na otrzymanie wsparcia decydują kryteria oceny.
Z reguły szanse te znacznie wzrastają w przypadku firm z branż znajdujących się na listach inteligentnych specjalizacji. Istnieje lista krajowa oraz listy dla poszczególnych województw. Na liście krajowej znajdziemy pozycję „Inteligentne technologie kreacyjne”, a w niej mieszczą się takie branże jak: wzornictwo, gry i multimedia. Ciekawa lektura są uszczegółowienia poszczególnych pozycji. W przypadku gier obok aspektów technologicznych, wzorniczych i marketingowych znajdziemy takżezastosowanie gier wideo w innych dziedzinach, w tym tworzenie gier dla celów terapeutycznych i medycznych.
Również lista inteligentnych specjalizacji dla województwa małopolskiego zawiera sporo interesujących nas pozycji. W dziale „Przemysły kreatywne i czasu wolnego” znajdziemy: przemysły kreatywne, projektowanie graficzne i wzornictwo przemysłowe (design), gry komputerowe i oprogramowanie oraz przemysły czasu wolnego. Szczególnie pierwsza i ostatnia podgrupa wymaga zwrócenia uwagi. Przemysły kreatywne to nie tylko nowe technologie stosowane w przemyśle filmowym, muzycznym czy wydawniczym, ale też projektowanie ubioru, architektura, sztuki sceniczne (performatywne – teatr, opera, taniec), działalność artystów i rzemiosło artystyczne a nawet konserwacja zabytków i dzieł sztuki. Kategoria przemysłu czasu wolnego obejmuje natomiast szereg branż związanych z turystyką, rekreacją i… gastronomią.
To jeszcze nie koniec
Jak widać, system wsparcia unijnego dla polskich firm skonstruowany jest tak, że premiuje branże kreatywne. Nie ma w tym nic dziwnego – konieczność unowocześniania gospodarki wymusza nie tylko inwestycje w nowe technologie, ale też bardziej kreatywne podejście do aspektów estetycznych projektowanych towarów. Oczywiście powyższy tekst można jeszcze uzupełnić o opis instrumentów pożyczkowych, programów skierowanych do osób planujących rozpoczęcie działalności, oferty instytucji otoczenia biznesu czy specjalnych form wsparcia dla małych firm z obszarów wiejskich. Sądzę jednak, że w takiej formie będzie on dobrym punktem do poszukiwań odpowiedniego źródła dofinansowania. Warto więc samemu zgłębiać temat, na przykład kontaktując się z właściwymi Punktami Informacyjnymi.
Maciej Łata
Tarnowska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A.
tarr.tarnow.pl