Formeth - nowa technologia oczyszczania ścieków - propozycją rozwiązania problemu ścieków przemysłowych, które nie mogą być bezpośrednio oddawane do oczyszczalni ścieków
W obecnych czasach każde przedsiębiorstwo produkcyjne lub usługowe produkuje ścieki, które muszą być oczyszczane w specjalistycznych instalacjach. Zazwyczaj ich skład chemiczny jest również bardzo toksyczny dla ludzi i środowiska, co powoduje konieczność ponoszenia wysokich kosztów magazynowania i transportu.
Prezentowana technologia oczyszczania ścieków przemysłowych „Formeth” stanowi propozycję rozwiązania problemu ścieków przemysłowych, które nie mogą być bezpośrednio oddawane do oczyszczalni ścieków. Rozwiązanie zostało opracowane przez zespół naukowców z Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja w Krakowie pod kierownictwem dra inż. Macieja Gliniaka z Wydziału Inżynierii Produkcji i Energetyki, przy wsparciu Programu pod nazwą „Inkubator Innowacyjności 2.0” realizowanego w ramach projektu pozakonkursowego pn. „Wsparcie zarządzania badaniami naukowymi i komercjalizacja wyników prac B+R w jednostkach naukowych i przedsiębiorstwach” w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020 (Działanie 4.4).
Idea jaka przyświecała zespołowi badawczemu miała swoją genezę w poszukiwaniu urządzenia, które będzie powszechnie dostępne, bezawaryjne, tanie w transporcie i eksploatacji oraz mogące stanowić rozwiązanie istotne przy wdrażaniu gospodarki o obiegu zamkniętym. W ten sposób powstał prototyp rozwiązania technologicznego o nazwie Formeth, który początkowo dedykowany był do rozkładu zanieczyszczeń w ściekach przemysłowych poddawanych przetwarzaniu na terenie Grupy Azoty Jednostki Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o. w Tarnowie.
Kluczowe urządzenie technologiczne (reaktor) bazuje na paletopojemniku z tworzywa sztucznego wyposażonego w autonomiczny układ sterowania, mieszania, dozowania środków chemicznych i pomp. Wymiary urządzenia wynoszą około 1000x2000x1500 mm, a jego bazowa wydajność ok. 2 m3/godz. ścieku surowego. Reaktor jest w pełni mobilny i do swojej pracy wymaga jedynie zasilania z sieci 230V oraz dodatkowych zbiorników z odpowiednimi środkami chemicznymi, ściekami i odbieraczami. Ponieważ każde przedsiębiorstwo ma inne potrzeby w zakresie oczyszczania ścieków, postanowiono, że reaktor będzie posiadał budowę modułową, która pozwoli na jego adaptację dla konkretnych potrzeb klienta. Dzięki temu otrzymujemy uniwersalne urządzenie, które może rozwiązywać większość problemów związanych z oczyszczaniem ścieków przemysłowych.
Zespół naukowców, w przypadku zainteresowania rozwiązaniem indywidualnie opracowuje sposób postępowania ze ściekami oraz produktem ich rozkładu, a następnie po akceptacji przez klienta przygotowuje urządzenie. Ze względu na początkowe ograniczenie w dostępie do miejsc doświadczalnych, we współpracy z Grupą Azoty Jednostką Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o. w Tarnowie opracowano pierwszy proces dotyczący przetwarzania ścieków bogatych w formalinę i urotropinę (związki powszechnie wykorzystywane w przemyśle chemicznym jako dodatki do substancji dezynfekujących, przeciwpotnych i konserwantów).
W wyniku zastosowania urządzenia uzyskano bardzo interesujące rezultaty, ponieważ trudne do rozłożenia związki organiczne zostały w 95% zneutralizowane do dwutlenku węgla i wody w czasie 30 minut oraz bez powstawania dodatkowych odpadów. Dla porównania czas potrzebny na tradycyjny rozkład w oczyszczani ścieków zajmuje kilka dni i powoduje powstawanie uciążliwego dla środowiska osadu o drażniącym i nieprzyjemnym zapachu.
Fot. 1 Prototyp urządzenia w skali laboratoryjnej
Fot. 2 Wizualizacja prototypu urządzenia do pracy ciągłej
dr inż. Maciej Gliniak
Kierownik Laboratorium
Wydział Inżynierii Produkcji i Energetyki
Katedra Inżynierii Bioprocesów, Energetyki i Automatyzacji
Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie
