Popularne przysłowie mówi, że z rodziną dobrze wychodzi się tylko na zdjęciu, jednak doświadczenia rodzinnych firm wskazują na coś zupełnie innego.
Auchan czy Ford – to tylko kilka przykładów światowych gigantów pokazujących, że biznes przekazywany z pokolenia na pokolenie posiada wyjątkowy kapitał dający możliwość długofalowego rozwoju zarówno na rynkach lokalnych, jak i międzynarodowych.
Firmy rodzinne są z reguły klasyfikowane jako małej lub średniej wielkości przedsiębiorstwa (MŚP). Niemniej jednak, wiele znanych, współczesnych marek, np. Volkswagen, Rossmann, Aldi, Toyota czy Samsung, to firmy rodzinne. Aż 75% funkcjonujących w UE firm to przedsiębiorstwa rodzinne. Kraje o największym znaczeniu firm rodzinnych to: Stany Zjednoczone, Meksyk, Argentyna, Chile, Japonia, Singapur. Na kontynencie europejskim obszarem najwyższego poziomu aktywności firm rodzinnych są: Włochy, Grecja, Hiszpania, Portugalia, Belgia, Dania, Szwecja, Szwajcaria oraz Francja. Według najnowszych badań, przeprowadzonych przez międzynarodową firmę doradczą EY, w ujęciu globalnym firmy rodzinne stanowią 66% wszystkich firm i zatrudniają ok. 80% wszystkich pracowników (Rozwój przedsiębiorczości rodzinnej w Polsce na tle tendencji światowych, J. Jeżak, 2016). W Europie firmy rodzinne zatrudniają 40% - 50% siły roboczej (A. Lewandowska, A Hadryś-Nowak, Socio-economic importance of family businesses in selected countries from all over the world, 2019).
W Polsce zdecydowana większość przedsiębiorstw powstała po okresie przemian ustrojowych 1989 roku. W ciągu 30-letniego okresu, który upłynął od tamtego czasu niewiele firm miało możliwość przejścia zmiany pokoleniowej, nie mniej jednak wiele z nich konkuruje z powodzeniem na rynkach europejskich, jak np. firma Fakro czy Solaris Bus. Inne znane polskie marki rodzinne to: ComArch, Koral, Dr Irena Eris, Fakro, Mokate, Piotr i Paweł, Roleski, Ziaja oraz Bracia Urbanek (Rozwój przedsiębiorczości rodzinnej w Polsce na tle tendencji światowych, J. Jeżak, 2016). Momentem krytycznym każdej firmy rodzinnej jest etap przemian pokoleniowych. W krajach Europy Zachodniej, gdzie tradycja przekazywania biznesu jest już wielopokoleniowa proces ten przebiega znacznie płynniej niż w krajach, w których rozkwit przedsiębiorczości nastąpił z końcem XX wieku. Według danych przedstawionych w raporcie Firma rodzinna to marka (Instytut Biznesu Rodzinnego), w Szwajcarii czy Niemczech, mających znacznie dłuższą i bogatszą od polskiej tradycję przedsiębiorczości, sukcesję z pierwszego do drugiego pokolenia przechodzi zaledwie 30% firm rodzinnych, natomiast z drugiego do trzeciego już tylko 10%. Dane te nie napawają optymizmem biorąc pod uwagę odsetek polskich firm, które etap sukcesji mają dopiero przed sobą. Aż 89% polskich przedsiębiorstw sektora MŚP znajduje się w rękach pokolenia założycieli (Przewodnik po sukcesji w firmach rodzinnych. Kompendium wiedzy, M. Adamska, 2014 r.).
Zagrożeń stojących na drodze trwałości firm rodzinnych jest wiele. Rok 2020 był rokiem próby dla wszystkich firm. Dla zachodnich firm wielopokoleniowych był kolejną turbulencją gospodarczą, z którą musiały się zmierzyć (po zarazach, powodziach, recesjach czy wojnach). Dla polskich firm był pierwszym poważnym sprawdzianem z umiejętności dostosowania się do zmiennych, nieprzewidywalnych warunków. Tym trudniejszym, iż w wielu z nich zbiegł się z procesem przekazania własności. Początkowy paraliż w firmach szybko zamienił się w walkę o przetrwanie, a w przypadku firm rodzinnych o ocalenie dorobku całego życia. Determinacja i perspektywa długoterminowego zarządzania okazała się Sukcesyjne wyzwanie firm rodzinnych. Jak wynika z raportu Grant Thornton Firmy rodzinne na GWP w przypadku firm rodzinnych notowanych na GPW wszystkie z analizowanych wskaźników rentowności były w okresie IV kw. 2019 do 3 kw. 2020 wyraźnie wyższe w porównaniu do pozostałych spółek giełdowych (https://www.gpw.pl/pub/GPW/files/Firmy_Rodzinne_na_GPW_raport_2021.pdf). Jest to niewątpliwie zasługą umiejętności dostosowania się do zmieniających się warunków rynkowych oraz mentalnej gotowości na zmiany związanej z transferem biznesu.
75% funkcjonujących w UE firm, to przedsiębiorstwa rodzinne.
Kraje o największym znaceniu firm rodzinnych to: Stany Zjednoczone, Meksyk, Argentyna, Chile, Japonia, Singapur.
Według najnowszych badań, firmy rodzinne stanowią 66% wszystkich firm i zatrudniają ok. 80% wszystkich pracowników.
W Europie firmy rodzinne zatrudniają 40%-50% siły roboczej.
W Polsce firmy rodzinne to : Fakro, Solaris Bus, ComArch, Koral, Dr Irena Eris, Mokate, Piotr i Paweł, Ziaja, Roleski.
