W dobie nowoczesnych technologii, które w wielu aspektach zastąpiły człowieka i usprawniły jego jakość życia, coraz częściej spotykamy się z brakiem inicjatywy, kreatywności i często myślenia prowadzącego do nowych rozwiązań. Stajemy się uzależnieni od technologii, często jej nie rozumiejąc. Zamiast naprawić zepsute urządzenie, wolimy kupić nowe, a serwisem zajmuje się wąska grupa specjalistów czy też pasjonatów.
Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A., współpracując z Urzędem Marszałkowskim Województwa Małopolskiego, tworzy dedykowaną społeczeństwu małopolskiemu przestrzeń oraz usługi mające na celu pobudzenie jego kreatywności, transfer wiedzy przy jednoczesnym zapewnieniu niezbędnych narzędzi. Projekt FabLab Małopolska, jest odpowiedzią na obserwowane zapotrzebowanie społeczności Małopolski oraz środowisk uczelnianych, startu`powych. Jest to idea łączenia tradycji z nowoczesnością.
FabLab zgodnie z filozofią jest miejscem fabrykacji i kreatywnego myślenia, łączącym osoby z pasją do tworzenia, budowania, projektowania oraz osoby chętne do dzielenia się z innymi wiedzą i doświadczeniem. Jest to miejsce dla hobbystów, majsterkowiczów, modelarzy, architektów, artystów, inżynierów, którzy wykorzystując dostępne materiały i narzędzia tworzą prototypy urządzeń i nowych wynalazków. FabLab Małopolska będzie otwartym laboratorium, dostępnym dla osób indywidualnych, jak i przedsiębiorców, chcących w szybki i tani sposób stworzyć lub zweryfikować przyjęte założenia modelu czy wykonać prototyp. Założeniem FabLab Małopolska jest przede wszystkim stworzenie, stacjonarnej przestrzeni dostępnej dla środowisk makerskich, a w kolejnym kroku rozwój nowych społeczności z terenu całej Małopolski., opartego o internetową platformę, która otworzy środowisko akademickie i biznesowe dla nowych Idei.
Wiele osób zapewne zastanawia się co to jest FabLab? Fab Lab (z ang. Fabrication Laboratory) - to rodzaj pracowni lub małego laboratorium, w której istnieje możliwość realizacji własnych pomysłów. Jest to miejsce dla osób, które chcą realizować swoje pasje, marzenia, naukę lub pracę, a potrzebują narzędzi i przestrzeni oraz wiedzy technicznej. Obecnie nauka i rozwój ściśle powiązany jest z dzieleniem się wiedzą i umiejętnościami. Open source i open hardware oznacza uniwersalny dostęp do planów, projektów oraz technologii umożliwiający innym użytkownikom i projektantom dalsze ulepszania. Ideą FabLabów jest otwarcie się na coraz więcej niezrozumiałych technologii i ich kolektywne udoskonalanie. FabLab to przede wszystkim współpraca, współdziałanie, dzielenie się narzędziami, materiałami, oprogramowaniem w wspólnym celu.
Tworzony przez MARR S.A. stacjonarny FabLab w Krakowie będzie spełniać wszystkie kryteria wynikające z funkcjonowania tego typu podmiotów. Zasoby narzędziowe, zgromadzone na tej przestrzeni będą udostępnione społeczeństwu. FabLab Małopolska to oferta otwartego dostępu dla osób indywidulanych, jak również dla grup zorganizowanych. W FabLab funkcjonować będzie kilka wyposażonych pracowni, w ramach których możliwa będzie praca indywidualna oraz grupowa nad różnego typu pomysłami i projektami (np. prace dyplomowe, prototypy itp.). Na bazie stacjonarnej pracowni realizowane będą szkolenia, spotkania inicjujące współpracę dla twórców i kreatorów. Założeniem FabLabu jest móc zrobić prawie wszystko za pomocą określonych maszyn współpracujących z odpowiednimi oprogramowaniem. FabLab umożliwi społeczności korzystanie z maszyn sterowanych komputerowo. Wyposażenie przestrzeni stanowić będą min. urządzenia do cyfrowej produkcji i fabrykacji tj. drukarki 3D, obrabiarki CNC, wycinarki laserowe, plotery. Dzięki tym urządzeniom możliwe będzie stworzenie prototypów różnego rodzaju produktów.. W FabLabie będzie można się nauczyć projektowania, konstruowania urządzeń elektronicznych np. robotów. Będzie to miejsce otwarte na kreatywność.
Misją FabLabu jest edukacja. W Polsce brakuje miejsc, w których łączy się naukę z aktywnością i kreatywnością. Zgodnie z założeniami, w pierwszej fazie funkcjonowania FabLab Małopolska zainicjuje współpracę instytucjami oświaty, szkołami, uczelniami wyższymi organizując również zajęcia dla dzieci i młodzieży ucząc ich ciekawości świata i przekazując wiedzę w interesujący, a przede wszystkim praktyczny sposób. Kraków jest naturalnym miejsce na tworzenie tego rodzaju przedsięwzięć.
Planowany przez MARR S.A FabLab będzie miał również wymiar ekonomiczny poprzez współpracę z firmami, inkubację start-upów, kreowanie innowacji i motywowanie do poszukiwania efektywniejszych rozwiązań. Działalność FabLab Małopolska nie będzie ograniczać się tylko do jednego miejsca, ale zgodnie z przyjętym założeniem wykroczy poza działalność stacjonarną. Budowanie marki FabLab Małopolska będzie również ukierunkowane na uruchomienie Laboratorium Mobilnego „MobiLab”, stworzonego w przystosowanym i odpowiednio wyposażonym pojeździe. Działalność „MobiLab” będzie propagowała ideę FabLabu w małych, wiejskich środowiskach województwa małopolskiego, głównie poprzez nawiązanie współpracy ze szkołami (poziom szkoły średniej – technika, licea) oraz lokalnymi środowiskami skupiającymi ludzi twórczych, kreatywnych i umiejących rozwijać własne pasje (Lokalne Grupy Działania, lokalne stowarzyszenia, lokalni przedsiębiorcy – inicjatorzy zmian).
„MobiLab” będzie to nowoczesne, mobilne laboratorium. Mobilab będzie docierał do młodych ludzi, nauczycieli, którzy mają utrudniony dostęp do atrakcyjnych form poznawania świata. Celem mobilnego laboratorium jest zapewnienie równych szans w dostępie do autentycznej, praktycznej i nowoczesnej edukacji. Mobilab będzie wyposażony w stanowiska laboratoryjne, materiały eksploatacyjne i specjalistyczny sprzęt, aby zaangażować młodzież i nauczycieli w przeprowadzane przez nich praktyczne doświadczenia.Celem Mobilabu będzie zapoznanie odbiorców z uczeniem się poprzez fabrykację oraz zwrócenia uwagi na technologię i doświadczenia, z którymi nie spotykają się podczas tradycyjnych lekcji w szkole. Dla nauczycieli MobiLab będzie to szansa poznania nowoczesnych form edukacyjnych. Poprzez ich stosowanie, skutecznie zachęcą uczniów do odkrywania zagadek w otaczającym ich świecie.
Dbając o rozwój idei i dotarcie do jak najszerszej grupy osób, zostaną podjęte inicjatywy, które połączą potencjał organizacji i instytucji aktywnie działających w obszarze rozwijania postaw innowacyjnych. Twórcze wydarzenia, odbywające się warsztaty będą sieciowane na ogólnodostępnej platformie internetowej. Idea połączenia odrębnie działających FabLab-ów na terenie Małopolski stanowić będzie spójną ofertę województwa. Inicjacja nowych laboratoriów we współpracy z małopolskimi przedsiębiorcami, uczelniami i włączenie ich w małopolską sieć FabLab-ów, będzie umożliwiała stworzenie nowoczesnych warunków do rozwoju innowacyjności.
Otwarty dostęp do wiedzy oraz do technologii przy współpracy ludzi może przyczynić się do osiągnięcia zaskakujących efektów wynikających z inicjatyw oddolnych i zbudowanych „własnymi rękami”. Dla wszystkich konstruktywnie myślących tworzymy projekt- FabLab Małopolska, który wskazuje na realne drogi umożliwiające wprowadzenie pozytywnych zmian w niemal każdej dziedzinie ludzkiej aktywności. Upowszechniamy myśl techniczną na tematy związane z tworzeniem naszego otoczenia, łączymy rozwój technologiczny z doświadczeniem tradycji i naturalnym rytmem ewolucji.
Już wkrótce na stronie MARR S.A. www.marr.pl będzie można uzyskać więcej informacji o projekcie FabLab Małopolska.
Barbara Grodowska
Małopolska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A.