Rozmowa z Sebastianem Koliszem, Dyrektorem Regionalnym Akademickich Inkubatorów Przedsiębiorczości
Justyna Baciak i Katarzyna Kamińska: Czym są Akademickie Inkubatory Przedsiębiorczości?
Sebastian Kolisz: Akademickie Inkubatory Przedsiębiorczości są miejscem, w którym można założyć swoją firmę w najprostszy możliwy sposób.Program Preinkubacji AIP polega na tym, że zakładamy firmę na próbę, nie musząc rejestrować dzięki temu żadnej działalności gospodarczej, spółki z.o.o czy innego podmiotu zewnętrznego. Dane działalnie biznesowe rejestrujemy tylko w ramach inkubatorów przedsiębiorczości. Inkubator AIP wypożycza swoje dane rejestracyjne osobie, która chce mieć formę prawną własnej firmy. Na tych wypożyczonych danych możemy legalnie prowadzić swoje działania biznesowe na rynku gospodarczym, omijając standardowy proces rejestracji oraz związane z tym koszty.
Ten model rejestracji firmy umożliwia dodatkowo prowadzenie działania biznesowego bez opłat ZUS-u i podatku dochodowego (liczonego od obrotów firmy) co dla wszystkich przedsiębiorców jest bardzo korzystne, szczególnie na początku drogi biznesowej. Jednocześnie Inkubatory Przedsiębiorczości są też miejscem, w którym nie chodzi tylko o sam proces rejestracji, ale również o pomoc młodym przedsiębiorcom. W AIP prowadzona jest w pełni obsługa księgowa danego podmiotu, obsługa prawna, przydzielany jest adres rejestracyjny, dostęp do wyposażonych biur działających przy różnych uczelniach, w których można pracować, zaprosić klienta czy w trakcie zajęć na uczelni porozmawiać chwilę i potem iść dalej na zajęcia. Pomysł był taki, żeby w trakcie studiów prowadzić jednocześnie swoją firmę.
Oprócz części formalno - prawnej ważna jest również społeczność, którą budują w Inkubatorach Przedsiębiorczości młodzi przedsiębiorczy ludzie, którzy prowadzą swoje firmy, własne start-upy ucząc się dalszego tworzenia i rozwijania biznesu. W ramach społeczności AIP realizujemy również eventy na których spotykamy się całą grupą. Przykładem są Start-Up Mixery realizowane raz na kwartał, na których przedsiębiorcy mogą wymienić się kontaktami, doświadczeniem, zainspirować się działaniem innych. Trzecim składnikiem Inkubatorów Przedsiębiorczości jest „wiedza”,czyli bieżące szkolenia, spotkania doradcze z osobami z naszego środowiska, z naszą kadrą, z osobami z działu księgowości. Podsumowując, Inkubatory są kompleksową jednostką, która zapewnia możliwość prowadzenia firmy od samego procesu rejestracji, zdobywania wiedzy, kontaktów, oraz obecności w społeczności start-upowo biznesowej, a przede wszystkim studenckich start-upów.
Kto może zarejestrować firmę w AIP? Czy są to tylko studenci?
Firmę w AIP może zarejestrować praktycznie każdy, nie ma tutaj żadnej granicy wieku. Ideologicznie ten program został stworzony dla studentów, natomiast z biegiem lat program bardzo się rozwinął i jest on obecnie dostępny dla wszystkich, bez ograniczenia na wiekczy status studenta. Z racji tego, że jesteśmy głownie w środowisku studenckim to jednak najczęstszym odbiorcą tego programu wciąż są właśnie studenci. W AIP zarejestrować można wszystkie działalności z wykluczeniem pewnej grupy aktywności - chodzi tutaj o działalności licencjonowane, czyli takie, które muszą uzyskać pozwolenia na działanie, które muszą posiadać osobną podmiotowość prawną - na przykład taksówkarze, lekarze czy prawnicy.
Natomiast wszelkie innego typu działalności mogą być rejestrowane w Inkubatorach. Nie mamy takiej kompleksowej listy, jakich działalności nie rejestrujemy, tylko zawsze przy rejestracji sprawdzamy w dziale prawnym, czy dana działalność może być zarejestrowana. Każdy pomysł na biznes jest rozpatrywany indywidualnie. Często zdarzają się drobne niuanse, przykładem są masaże, ponieważ by wykonywać masaże rehabilitacyjne potrzebne jest pozwolenie. Inaczej już sprawa wygląda przy masażach relaksacyjnych, technikach spa, które jak najbardziej mogą być prowadzone w ramach AIP.
A jak wygląda procedura rejestracji w AIP?
Jest bardzo prosta. Należy zadzwonić do nasi umówić się na spotkanie z jedną z osób, która prowadzi rejestrację. Umowa rejestracyjna jest bardzo krótka i jej wypełnienie trwa 15 minut. Właściwie wypełnione dokumenty przesyłane są do centrali AIP w Warszawie. Od tego momentu podmiot działa już formalnie w Inkubatorach. Dodatkowo dla danej osoby organizujemy odpowiednie dostępy do wszelkiego rodzaju systemów informatycznych, konta bankowego, systemu do wystawiania faktur,systemu obsługi działań prawnych oraz księgowości firmy. Całość tego procesu trwa tylko jeden dzień.
Jakie są korzyści dla przedsiębiorcy, którego firma jest założona w AIP?
Przede wszystkim przedsiębiorca zyskuje bardzo dużą elastyczność w prowadzeniu działania biznesowego. Dzięki prowadzeniu firmy w modelu testowania pomysłu, zrealizujemy daną koncepcję na biznes, którą w każdej chwili możemy przerwać i zarejestrować ponownie. Normalnie w warunkach rynkowych rejestrowanie i wyrejestrowywanie firmy co pół roku jest bardzo uciążliwe, a dodatkowo przedsiębiorca traci w ten sposób ulgi ZUS-owskie. Drugim aspektem są koszty prowadzenia działalności. Prowadzenie najtańszej działalności gospodarczej w okresie dwuletnim, czyli podczas ulgi ZUS-owskiej sprowadza się do tego, że około 500 zł musimy płacić miesięcznie za sam ZUS. Dodatkowo należy doliczyć koszty prowadzenia księgowości. Natomiast po upłynięciu okresu dwóch lat, koszty ZUS-owskie wzrastają do 1200 zł, później należy wkalkulować w to koszty księgowości, czyli kolejne 200zł.
Podsumowując koszty prowadzenia działalności gospodarczej zamkną się w 1300 - 1400 zł. W Inkubatorze Przedsiębiorczościuczestnictwo w całym programie wraz z rejestracją kosztuje 300 zł na miesiąc. Koszt prowadzenia działalności w AIP jest dwukrotnie tańszy niż powołanie własnej firmy na rynku, a przedsiębiorca zyskuje szereg usług dodatkowych, za które normalnie musiałby płacić. Drugim aspektem, który trzeba jeszcze raz podkreślić, jest brak podatku dochodowego od obrotów konta firmowego - jest to pewnym fenomenem. Tak samo zlecenia, które odbywają się pomiędzy firmami AIP, realizowane są bez podatku VAT. Jak widać, same kwestie podatkowe są niesamowicie zachęcające. Pomijając już kwestie finansowe, osoba prowadząca biznes w Inkubatorze może liczyć na pomoc, doradztwo, a przede wszystkim wsparcie, poczucie bezpieczeństwa, że nie jesteśmy osamotnieni z naszym pomysłem. Korzyścią jest również możliwość promocji swojej marki, bo najciekawsze start-upy są promowane przez Inkubatory na całą Polskę.
A czy są jakieś wady?
Jak najbardziej nie ma rozwiązania prawnego, które nie ma wad. A my absolutnie ich nie ukrywamy.
AIP jest uzależnione od przepisów prawa i mimo wielu uproszczeń AIP musi trzymać się obowiązujących form prawnych. Jedną z wad jest również to, że firma nie może zaciągać zobowiązań długoterminowych, wziąć kredytu obrotowego czy pożyczki. Nie można też zaciągać zobowiązań długoterminowych u operatorów komórkowych. Nie wolno zadłużać podmiotu działającego w AIP. Zasady te wynikają z konstrukcji programu, osoba działająca w AIP w każdej chwili może zrezygnować z prowadzenia firmy, a jeśli posiadałaby jakiekolwiek długoletnie zobowiązania, to rezygnacja z programu nie jest już taka łatwa. Dlatego by uniknąć takich sytuacji, zaciąganie zobowiązań w AIP jest niedozwolone. Kolejną wadą jest to, że nie można zatrudniać swoich pracowników na etacie. W dzisiejszych czasach dla niektórych pracowników jest to spory problem, więc jeśli ktoś chce zatrudnić pracownika na etat, to niestety trzeba się z tym liczyć, że nie może tego zrobić w AIP. Wadą, już wcześniej wspomnianą jest to, że nie każdy rodzaj działalności da się zarejestrować, także AIP nie jest dla wszystkich form i wszystkich pomysłów biznesowych. Dla niektórych wadą może być również przejrzysta i klarowna księgowość, o którą bardzo dbamy, dlatego w AIP nie ma możliwości prowadzenia tzw. kreatywnej księgowości i podejmowania ryzykownych metod rozliczania faktur. Prawnicy i księgowi w Inkubatorach bardzo pilnują by ten system nie został rozchwiany. Mimo braku totalnej swobody pod kątem prowadzenia dokumentów na początku prowadzenia własnej firmy może to być plusem, bo nie popełnia się błędów.
Sebastian Kolisz
A istnieje jakiś czas, po którym przedsiębiorca musi wyjść z AIP?
Nie, oczywiście nie ma takich ram czasowych, natomiast istnieje jakaś pewna logiczna długość prowadzenia danego start-upu, po którym czasem nawet my proponujemy, by się usamodzielnić i wyjść z programu preinkubacji. Najczęściej wyjście z programu następuje po okresie dwóch lat. Według naszych obserwacji, dwa lata to taka średnia długość czasu, po którym osoby rozwijające swoje działania od zera potrafią już bez problemu sprostać kosztom samodzielnej działalności gospodarczej lub powołania spółki, dbać samodzielnie o dalszy rozwój firmy.
Co jeśli przedsiębiorca postanawia wystąpić z AIP?
Nie ma żadnego problemu z wyrejestrowaniem swojego biznesu z AIP. Wystarczy tylko skontaktować się z działem rozliczeniowym i oznajmić, że pragnie się zamknąć firmę. Następnie z miesięcznym okresem wypowiedzenia umowy sprawdzamy wszystkie działania, powiązania, staramy się zamknąć wszystkie rejestry, konta i pomóc start-upowi zamknąć firmę. Dzieje się to na korzyść danej osoby, nikt tutaj nie trzyma nikogo na siłę.
A czy pomysł na biznes musi być w 100% dopracowany? Czy istnieje taka możliwość, że ktoś chciałaby być przedsiębiorcą, założyć własną firmę, ma mniej więcej określony cel, czy może liczyć na pomoc mentora ?
Tak, jak najbardziej. Inkubatory powstały z myślą o tych osobach, które jeszcze mają prawo totalnie raczkować w biznesie. Mają wręcz prawo mieć nie do końca sprecyzowane cele. Przychodziły też do nas osoby, których pierwszym pragnieniem było posiadanie własnej firmy i bycie przedsiębiorcą, ale nie wiedzieli, na czym dokładnie mogliby zarabiać. Osoby wchodzące do programu AIP zaczęły po prostu ‘być’ w środowisku biznesu, w środowisku przedsiębiorczości akademickiej. Przychodząc na nasze spotkania, widywały się z innymi przedsiębiorcami i niekiedy wystartowały w programie tylko po to, żeby być w ogóle w tym środowisku. Dla nich właśnie ten aspekt wiedzy i społeczności był ważniejszy niż sam element rejestracji firmy. Inkubator Przedsiębiorczości reprezentowany w ramach sieci inkubatory.pl jest miejscem, gdzie można zacząć przygodę z biznesem. Inkubatory są dla niektórych początkowym stadium wystartowania z własnym pomysłem biznesowym i takie też środowisko chcemy tworzyć, chcemy pomagać wszystkim, którzy znajdują się na całkowitym starcie drogi biznesowej.
Wcześniej wspomniał Pan o programach preinkubacja i inkubacji? Czy mógłby Pan wyjaśnić na czym one dokładnie polegają?
Istnieje bardzo prosta różnica, bo wiem, że czasami na rynku jest to niezrozumiałe. Inkubacja polega na wsparciu działań biznesowych, które formalnie już powstały. Jest już wtedy pewien koncept firmy, na której zaczęliśmy na przykład zarabiać, ponieważ mamy pewną podstawową formę usługi lub produktu.
Działania inkubacyjne wspierają rozwój i pomagają w dalszym działaniu tej firmy, która już istnieje (ma rejestrację w postaci działalności gospodarczej lub np. spółki z o.o.). Natomiast preinkubacja polega na tym, by wspierać ludzi na etapie zanim założą jakąkolwiek firmę. Działania preinkubacyjne są realizowane na rynku w różny sposób. Niektóre jednostki przeprowadzają preinkubację w formie szkoleń, wpływają na zmianę mentalności osób, pomagają dopracować pomysł na biznes, pomagają stworzyć, dopracować produkt, usługę i skupiają się na działalności edukacyjnej. Inkubatory Przedsiębiorczości poszły o krok dalej - stworzyły program, który obok tego wszystkiego umożliwia formalną rejestrację firmy i fizyczne zarabianie pieniędzy.
A czy są jakieś branże, które cieszą się szczególną popularnością?
Tak, jak najbardziej. Od początku wiodła jedna branża, która króluje do dziś. Mam tu na myśli sektor IT,w ramach którego mamy zarówno informatyków, jak i programistów, czyli osoby, które zajmują się szeroko pojętymi tematami sprzętu komputerowego, technologii informatycznych, tworzenia aplikacji mobilnych oraz stron internetowych. Inne branże są podzielone na kategorie, które są mocno związane z tym, czym interesują się Polacy. A można to zobaczyć po prostym przeglądnięciu oferty programów telewizyjnych. Na ogół Polacy interesują się modą, fitnessem, aranżacją wnętrz, metamorfozami, gotowaniem. Wszystkie te segmenty, które wymieniłem dokładnie odzwierciedlają, jak budowane są firmy dla ogółu społeczności polskiej .Jeśli ludzie się tym interesują, to w ramach takiego zapotrzebowania powstaje bardzo dużo firm właśnie z dziedziny np. mody, szycia ubrań na miarę - własny krawiec, własna krawcowa, prywatny szewc - te zawody się dziś odradzają. Idąc dalej - w AIP mamy firmy dekoratorskie, architektów wnętrz, ogrodów, mamy bardzo dużo szkół językowych, dietetyków, ekspertów od masażów relaksacyjnych, a nawet branżę rozrywkową. Przykładem właśnie z tej branży zarejestrowanej w AIP z Krakowa jest dom strachów „Lost SoulsAlley” na Floriańskiej.
Uważam, że jeśli ktoś wpadnie na ciekawy pomysł, to w dzisiejszych czasach ludzie kupią wszystko. Pozostaje tylko kwestia wymyślenia, jak tym osobom to sprzedać. Chłonność rynku jest ogromna, dlatego trzeba pamiętać, że nie zawsze miarą wartości produktu jest to, ile on ma kosztować, tylko za ile ktoś może to kupić.
Prowadzi Pan wiele kursów z zakresu przedsiębiorczości. Co według Pana jest największą barierą dla młodych ludzi, żeby zacząć prowadzić własny biznes?
Największą barierą jest mentalność ludzi. Prowadzenie biznesu to jest stan umysłu, nie sam fakt posiadania firmy, dlatego na początku my też staramy się uświadomić, z czym się wiąże działanie biznesowe i przedsiębiorcze, naprowadzając dane osoby w tym kierunku, aby mieli tego świadomość i potrafili zmienić sposób swojego myślenia. Nasze spotkania zaczynamy od prostej decyzji - etat czy własna firma. Są to spotkania informujące i inspirujące, również dające pełny obraz, z czym się to wszystko wiąże.
Następnym etapem jest szkolenie ,,Kreowanie pomysłu na biznes”, czyli skąd się w ogóle biorą te pomysły, jak je zauważyć, jak odpowiedzieć na potrzeby przyszłych klientów, jak wygenerować pomysł na produkt i usługę by na niej zarobić. Istnieje też grupa ludzi, którzy mają techniczne wykształcenie i posiadają fach w ręku, lecz kompletnie nie znają się na zapleczu administracyjnym, biznesowym czy prawnym. To kolejne wyzwanie, by przygotować tych ludzi do pokonania swoich barier. Na trzecim etapie szkoleń pokazujemy jak realizować rozwój tego biznesu. W ramach tych spotkań uczymy jak biznes skalować, zdobywać kolejnych klientów, jak sprzedawać prawidłowo produkt lub usługę, jak tworzyć model, aby biznes był właśnie skalowany, jak w dzisiejszych czasach promować produkt, aż w końcu jak doprowadzać do sytuacji, że firma się rozrasta.
Na pewnym etapie rozwoju firmy właściciel firmy powinien być uświadomiony jak odnaleźć się polskim systemie podatkowym, ponieważ dobrze jest mieć chociaż minimalną wiedzę o problematyce finansów. Następnie nadchodzi czas na rozbudowę teamu. Istotny jest temat zasobów ludzkich, świadomości tego, jak się buduje zespół, jak dzisiaj, w dobie rynku pracownika, zgromadzić wokół siebie odpowiednich ludzi, jakie są systemy motywowania pracowników. Na tym etapie uczymy również pozyskiwania finansowania dla firm z takich źródeł jak dotacje, kredyty, pożyczki, korzystania z leasingu i ogólnie zarządzania przepływami finansowymi w firmie. Etap piąty jest tym najtrudniejszym do opanowania. Na tym poziomie pokazujemy jak zarabiać pieniądze wykorzystując już zgromadzone środki, czyli jak sprawić, aby zarabiać wykorzystując bieżące pieniędzmi. Są to tematy ściśle inwestorskie, czyli po prostu uczymy się jak inwestować pieniądze zarobione we własnej firmie i co robić z nadwyżkami finansowymi. Dzięki tym wszystkim etapom mamy szanse kompleksowo poznać temat szeroko pojętej przedsiębiorczości oraz potraktować te szkolenia jako inwestycję w rozwój osobisty. Szkolenia są całkowicie bezpłatne. Serdecznie zapraszam wszystkich tych, którzy wiedzą, jakie mają cele w życiu.
Rozmawiały: Justyna Baciak i Katarzyna Kamińska, studentki kierunku Gospodarka i Administracja Publiczna Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
Sebastian Kolisz - Dyrektor Regionalny Akademickich Inkubatorów Przedsiębiorczości (AIP), w regionie Polska Południowo - Wschodnia, na który składa się łącznie 10 inkubatorów; Dyrektor Growth Business Link Kraków. Związany z AIP od 2006 r. Certyfikowany Instruktor Innowacji AIP. Promotor działań przedsiębiorczych. Koordynował od podstaw powstanie sieci Inkubatorów AIP w Krakowie.
www.sebastiankolisz.pl
www.facebook.com/sebastian.kolisz